Pensioensparen

Wat is pensioensparen?

Pensioensparen is een soort langetermijnsparen. Het doel is om aanvullend pensioen op te bouwen bij je wettelijk pensioen. Het wettelijk pensioen is namelijk voor de meeste mensen niet genoeg om hun levensstandaard te behouden.

De overheid steunt daarom ook het pensioensparen door het fiscaal aantrekkelijk te maken. Onder bepaalde voorwaarden, die je hieronder vindt, krijg je een belastingvoordeel. Je kan beginnen met je pensioensparen bij verschillende banken in België.

Welke opties heb ik voor pensioensparen?

Er zijn twee grote formules, of “takken” om te sparen.

Tak 21: veilig spelen.

In tak 21 zet je geld opzij om te sparen. Je rentevoet wordt vastgelegd als je begint met pensioensparen. Zo schep je zekerheid: je weet exact wat je geld gaat opbrengen. De markt en de beurzen kunnen schommelen zoals ze willen, jouw rentevoet ligt vast. Lekker veilig dus. Het rendement ligt tegenwoordig wel vrij laag en gaat in de toekomst waarschijnlijk alleen nog maar zakken. Je loopt geen risico op zware verliezen, maar hebt ook geen kans op enorme winst. Naast de vaste rente kan je verzekeraar jaarlijkse ook een winstdeelname uitkeren.

Over het algemeen wordt aangeraden dat om te sparen via tak 21 als je niet meer zo ver van je pensioen verwijderd bent. Dan wil je natuurlijk niet meer veel risico nemen, want je hebt minder tijd om eventuele verliezen terug goed te maken.

Tak 23: beleggen.

Als je kiest voor tak 23, wordt je geld belegd. Je bent dus niet zeker van je eindkapitaal, maar de kans dat je meer uit je geld haalt, is wel heel reëel. Op het einde brengt je geld vaak veel meer op dan als je het spaart met een vaste rente.

Je belegt je geld best als je vroeg begint met pensioensparen. Schommelingen in de markt balanceren zichzelf uit over een langere periode. Niet nagelbijten als het even wat slechter gaat dus. Met deze formule neem je iets meer risico, maar krijg je waarschijnlijk meer waar uit je geld.

Voor welke optie van pensioensparen kies ik best?

Strikvraag! Want het beste antwoord is: een combinatie van de twee.

Je begint best zo vroeg mogelijk met geld opzij te zetten voor je pensioen. Heb je nog tijd, begin dan met beleggen via de tak 23. Zo haal je meer winst uit je geld en verzeker je jezelf een rooskleurige toekomst.

Komt je pensioen in zicht, dan schakel je best over naar een tak 21 om al de winst die je hebt gemaakt veilig te houden. Het ideale moment om over te stappen, moet je gelukkig niet zelf verzinnen. Vul onze simulatie in en laat je bijstaan door een expert, die voor jou je stortingen optimaliseert.

Wat is het maximumbedrag voor pensioensparen in 2024?

In 2024 kan je door de indexatie kiezen tussen 2 fiscale maximumbedragen: 990 euro of 1270 euro. Bij het maximumbedrag van 990 euro krijg je 30% belastingvermindering of 297 euro dat je via belastingen kan terugkrijgen. Bij het maximumbedrag van 1270 euro krijg je 25% belastingvermindering of 317,5 euro dat je via belastingen kan terugkrijgen.

Zijn er instapkosten of uitstapkosten bij pensioensparen?

Bij een pensioenspaarrekening (fonds) is de overdracht bij sommige banken kosteloos, andere banken rekenen wel kosten aan. Je kan op voorhand bij je bank vragen wat deze kosten juist zijn. Hierbij kunnen zowel transferkosten als instapkosten bij je nieuwe bank worden aangerekend. Belangrijk is om zeker het verschil in de prestaties van het fonds te bekijken.

Bij een pensioenspaarverzekering is worden er standaard contractuele uitstapkosten aangerekend. Je nieuwe verzekeraar zal standaard geen instapkosten aanrekenen. Vraag dit echter ook steeds even na en bekijk het verschil in vaste rente tussen je oude en nieuwe verzekeraar.

Belangrijk hierbij is dat je ook steeds je pensioenspaarrekening of pensioenspaarverzekering bij je oude bank of verzekeraar kan laten staan wanneer je voor je andere zaken wel naar een andere bank gaat.

Wanneer is pensioensparen fiscaal aftrekbaar?

Je komt in aanmerking voor een belastingvermindering op je pensioensparen als je aan de volgende voorwaarden voldoet:

• Je bent een Belgische inwoner of een inwoner van een andere lidstaat van de Europese Economische Ruimte op het moment dat je het contract afsluit;
• Je bent minstens 18 jaar en minder dan 65 jaar oud op het moment dat je het contract afsluit;
• Je moet onderworpen zijn aan de Belgische personenbelasting;
• Je moet zelf de begunstigde zijn bij leven;
• Je spaarrekening of spaarverzekering heeft een looptijd van ten minste 10 jaar;
• Je erfgenamen (echtgenoot/echtgenote, wettelijk samenwonende partner of bloedverwanten tot de tweede graad) als begunstigde(n) bij overlijden staan aangewezen.

Je krijgt van jouw bank of verzekeringsmaatschappij jaarlijks een attest met daarop de stortingen die je gedaan hebt.

Pensioensparen en belastingen: hoe zit dat?

De wettelijke leeftijd van pensionering bedraagt op dit moment 65 jaar. In het regeerakkoord van Michel 1 is bepaald dat de pensioenleeftijd vanaf 2025 wordt opgetrokken tot 66 jaar. In 2030 zal de pensioenleeftijd opgetrokken worden tot 67 jaar.

Er zijn echter uitzonderingen en overgangsmaatregelen voorzien op de pensioenregeling. Kortom, je werkloopbaan bepaalt mee de leeftijd waarop je op vervroegd pensioen kan gaan:

• Werd het contract onderschreven vóór 55 jaar, dan wordt er een anticipatieve taks (belasting op gespaard kapitaal) toegepast wanneer je 60 jaar wordt.
• Was je minstens 55 jaar bij ondertekening of heb je de premies verhoogd vanaf je 55ste, dan zul je belast worden op de 10de verjaardag van je contract of de 10de verjaardag na de verhoging van de premies.
• Na het afhouden van de anticipatieve heffing kan je gelden opnemen uit je gespaarde reserve zonder hier nog verder op belast te worden.

Op welk pensioenkapitaal betaal ik belasting?

Bij een pensioenspaarverzekering (zowel tak 21 als tak 23) wordt de eindbelasting van 10% geheven op de opgebouwde reserve dankzij de gestorte premies. Dus hoe hoger dat kapitaal, hoe meer belasting je betaalt.

Goed om te weten: de reserve (het opgebouwde kapitaal) dat werd opgebouwd dankzij de eventuele winstdeelname, is niet aan belasting onderhevig. Enkel het gedeelte van het pensioenkapitaal dat werd opgebouwd dankzij de periodieke stortingen wordt belast.

Bij een pensioenspaarrekening (of pensioenspaarfonds) is er geen sprake van een gegarandeerd rendement en dus niet van een gewaarborgd kapitaal. Bovendien kunnen de rendementen daar veel hoger liggen tegenover een minder beweeglijk product als de pensioenspaarverzekering. Daarom heeft de overheid beslist om een pensioenspaarfonds te belasten aan de hand van een fictief gerealiseerd rendement op de gedane stortingen. Dit fictief rendement bedraagt :

• 6,25% voor stortingen vóór 1/1/1992 (<> 1/1/1993 i.k.v. het belastingpercentage)
• 4,75% voor stortingen vanaf 1/1/1992

Met andere woorden, op je 60ste zullen de gedane stortingen van je pensioenspaarfonds een fictief kapitaal hebben opgebouwd dat overeenstemt met een rendement van 4,75%. Daarop zul je dan belast worden, ongeacht het daadwerkelijk gerealiseerd kapitaal.

Wanneer beginnen met pensioensparen?

Pensioensparen start je best zo vroeg mogelijk. Het is wel belangrijk dat je voor jezelf nagaat of het voldoende interessant is (bv: betaal je vandaag geen belastingen, dan heeft deze vorm van sparen geen direct positieve invloed op jouw situatie) en welke verwachtingen je mag stellen. Houd bovendien in het achterhoofd dat de fiscale voordelen steeds verder worden ingeperkt. Een goede persoonlijke studie zal uitmaken of pensioensparen interessant voor je is of niet.

Op de markt hanteert men als stelregel:

Ben je meer dan 10 jaar verwijderd van je pensioenleeftijd, dan is een tak 23 (of een pensioenspaarfonds), een interessante keuze. Bedraagt het verschil minder dan 10 jaar, dan kies je toch beter voor een tak 21.

De denkpiste erachter is: hoe jonger je bent, hoe meer je belegging mag schommelen. Dit geeft namelijk op het einde van de rit de grootste kans op een hoog rendement. Hoe korter je nog kan sparen, hoe minder je ervan kan genieten en hoe groter het risico. Wanneer je beleggingsfonds namelijk zou dalen, heb je namelijk minder tijd om deze daling terug goed te maken.

Kan ik mijn pensioensparen stopzetten?

Je kan jouw pensioensparen afkopen of opnemen, maar dat is niet aangeraden. De bedoeling van pensioensparen is dat je het gespaarde bedrag opneemt wanneer je op pensioen gaat. Indien je het bedrag toch vóór jouw pensioen wilt opnemen, zal dat bedrag fiscaal worden onderworpen aan een zwaar boetetarief. Daarnaast riskeer je een uitstap- of afkoopvergoeding te betalen.