Testament

Testament: wat moet erin staan?

In je testament beslis je en schrijf je:

• Wie je erfgenamen zijn. Dit zijn meestal je familieleden, maar je kan op zich kiezen om anderen mensen ook delen van je nalatenschap te geven.
• Hoe je nalatenschap verdeelt wordt. Je nalatenschap zijn al je bezittingen, maar ook je effecten zoals geld op de rekening of een beleggingsportefeuille. Je kan zelf, onder enkele voorwaarden, bepalen wie wat juist krijgt.
• Andere wensen zoals wie (bij voorkeur) de voogdij van een minderjarig kind krijgt. Je kan ook wensen stellen rond je digitale nalatenschap, zoals bijvoorbeeld blogs of sociale media accounts. Zo kan je laten weten of je graag hebt dat deze verwijderd worden of er een bericht wordt geplaatst van je overlijden.

Je nalatenschap wordt verdeeld in “legaten”. Een legaat is een deel van je erfenis. Een erfgenaam aangeduid door je testament is een legataris.

Je kan deze legaten op drie verschillende manieren benoemen en verdelen.

1. Algemeen legaat

Je laat je hele vermogen achter aan de legataris(sen). Je zet niets speciaal op zij of maakt geen speciale regelingen.

2. Het legaat onder algemene titel

Hierbij beslis je om een deel van je vermogen of bezittingen aan een legataris te geven. Je kan bijvoorbeeld kiezen om de helft of een derde van je bezittingen aan een bepaalde legataris te geven.

3. Het bijzonder legaat

Hierbij geef je een specifieke bezitting aan iemand. Denk bijvoorbeeld aan een kunstwerk, een collectie boeken, speciale meubels of decoratie, … dat één van je (klein)kinderen graag ziet en je graag aan hen zou geven. Via het bijzonder legaat kan je specifieke zaken aan bepaalde erfgenamen geven, zodat je zeker bent dat bepaalde zaken bij de juiste personen terecht komen.

Hoe moet ik mijn testament opmaken?

Er zijn, in grote lijnen, drie soorten testament. Je stelt je testament zelf op, of laat je testament opstellen door een notaris.

1. Notarieel testament

Een notarieel testament wordt opgemaakt door één notaris, met twee getuigen. Als er geen twee getuigen zijn, dan wordt het testament door twee notarissen opgemaakt.

2. Internationaal testament

Je stelt een internationaal testament zelf op. In het bijzijn van twee getuigen, verklaar je aan de notaris dat je dit document hebt gelezen en weet wat er in staat. Je mag dit document schrijven met de hand, of typen. Je dateert en ondertekent het document.

3. Eigenhandig testament

Dit testament stel je zelf op. Het moet handgeschreven zijn. Je dateert en ondertekent het document.

Zelf mijn testament opmaken of door een notaris mijn testament opmaken?

Je kan en mag je testament zelf opmaken. Toch wordt er meestal aangeraden om een notaris in te schakelen om je testament op te maken.

Je testament door de notaris laten opstellen geeft je de zekerheid dat het document rechtsgeldig is en correct is opgesteld. Je notaris houdt je testament bij tot na je overlijden.

In principe moet je testament “duidelijk en ondubbelzinnig” geschreven worden. Je dateert en zet je handtekening eronder. Maar wat is juist duidelijk en ondubbelzinnig? En ben je dan wel helemaal zeker dat er echt alles in staat en dat er niet over betwist kan worden?

Natuurlijk is je testament zelf opstellen wel het goedkoopste. De keuze blijft aan jou.

Waarmee moet ik rekening houden als ik mijn testament opstel?

Je bent niet 100% vrij in het kiezen wie je erfenis krijgt. Er bestaat namelijk zoiets als een reservatair erfdeel: een voorbehouden erfdeel voor bepaalde erfgenamen.

• Je langstlevende echtgenoot of samenwonende partner beschikt over het huis.
• Kinderen beschikken over de helft van her vermogen. Het maakt niet uit hoeveel kinderen je hebt, ze blijven tussen hen altijd over de helft beschikken.
• Naar je ouders toe heb je onderhoudsplicht.

Je kan in je testament zeggen dat je jouw kinderen of echtgenoot deze erfenis wilt geven, maar dan kunnen ze die altijd aanvechten. De andere helft van je vermogen, mag je verdelen zoals je wilt.

Wensen over je uitvaart zet je beter niet in je testament. Meestal wordt je testament namelijk pas na de begrafenis of crematie gelezen. Wensen over je begrafenis of behandelingen, zet je best in je wilsbeschikking. Sommige uitvaartverzekeraars geven je ook de kans om aan hen te zeggen wat je wensen zijn voor je uitvaart.

Wanneer moet ik mijn testament opstellen?

Je kan een testament voor je volledig nalatenschap opstellen vanaf je 18 jaar, zolang je helder van geest bent en door de wet niet onbekwaam werd verklaard.

Je kan in principe al op je 16 een testament opstellen, maar dan mag je maar over de helft van je nalatenschap keuzes maken.

Je stelt je testament best op wanneer je nog gezond of helder van geest bent. Probeer je testament op te stellen op een neutraal moment.

Is een testament nodig?

Een testament opmaken is niet verplicht. Het kan wel heel wat discussie en wrijving voorkomen. Door een testament op te maken ben je ook zeker dat je bezittingen worden verdeeld zoals jij het wilt. Uiteindelijk heb jij er het werk voor gedaan. Je blijft zelfs alles houden tot aan je overlijden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een schenking.
Een testament opstellen is vooral interessant omdat:

• Je zelf over de verdeling kiest. Als je zelf geen specificaties geeft, wordt je erfenis gelijk verdeelt onder je kinderen en krijgt je samenwonende partner of echtgenoot het huis. Geen specifieke wensen dus. Met een testament kan je wel kiezen wie wat krijgt. Voor personen zonder kinderen kan dat bijvoorbeeld interessant zijn.
• Je kleinkinderen kan begunstigen. Als je jouw erfenis verspreid en bijvoorbeeld ook delen aan je kleinkinderen geeft, daalt ook de druk van de belastingen. Dat kan trouwens ook een kleinkind zijn dat op het moment van je overlijden nog niet geboren is, als een van je kinderen zwanger is bijvoorbeeld.
• Je een goed doel kan opnemen. Als je een goed doel in je testament opneemt, kan de erfbelasting lager liggen.